ابزار تشخیص در طب اسلامی

   طب اسلامی  ابزار تشخیص مهمی در بررسی بدن در حالات مختلف منجمله بیماری دارد که دارای کارائی فراوان وجامعی میباشد که شرح مختصری از آن ذیلاً می آید: 

الف: مزاج شناسی      ب: نبض         

 ج: بول (ادرار) وبراز(مدفوع)

🌕الف: مزاج شناسی ( ارکان پنج گانه در طب اسلامی)

(بلطف خدا رکن پنجم در جلسات آینده تشریح خواهدشد)

✨   ابزار عمومی و فراگیر برای تشخیص در طب اسلامی طبایع و مزاج‌ها است، مزاج‌شناسی پایه و اساس تشخیص در طب اسلامی است، که باید به صورت اطلاعات عمومی بخش ساده آن را منتشر ساخت و بخش فنی آن را نیز به پزشکان(طبیبان) وافراد دارای زمینه مناسب آموخت. 

🔵دقت شود👈در مزاج شناسی، جهان یک مجموعه به هم پیوسته ای تعریف می شود که تمام شکلها و اجزایش باید سرجای خودش باشد ( وقتها، فصلها، زمانها، غذاها، داروها، ازدواجها و ... ) مانند پازلی که حکیم باید هر قطعه ای را سر جای خودش بگذارد. 

یک مزاج شناسی عامه است و یک مزاج شناسی فنی که در اختیار طبیب است و یک مزاج شناسی تخصصی است که طبیب متخصص اطلاع دارد.

🔴مزاج انسانی از دیدگاه طب اسلامی یعنی چه؟ 👇👇👇

    برآیند اثر مجموعه ی غذاها، رفتارها و ادراکات معنوی ، پرتوهای سیارات و ثابتات آسمانی ( ستاره های ثابت ) بر بدن انسان را مزاج می نامیم. 

  🔸  مقداری آب را با نمک مخلوط کنیم یک مزاج و اگر با شکر مخلوط کنیم یک مزاج و همین را اگر زعفران اضافه کنیم مزاج دیگر پیدا می کند و اگر بجوشانیم یک مزاج و اگر در یخچال قرار دهیم یک مزاج دیگر و اگر آن را در معرض تابش ماه در چهاردهم ماه قمری قرار دهیم یک مزاج و در معرض تابش ماه قمری در فروردین ماه یک مزاج و در موقع طلوع ستاره سهیل در هفدهم مهرماه مزاج دیگری پیدا می کند یعنی ترکیبش تغییر می کند.

 💥هر برآیند اثر مجموعه یک شیء در ترکیب را مزاج می گویند.

   حال اگر همین را به زور مثلا زعفران را از کسی دزدیده باشیم مخلوط کرده باشیم یک مزاج و اگر با پول خریده باشیم و با تشکر یک مزاج دیگری پیدا می کند.

 یعنی نقش رفتار ما، در اینکه اینکار را مهربانانه در محیط عاشقانه انجام دهیم یک مزاج و اگر با چوب کنیز را بزنیم و بگوییم این کار را انجام بده مزاج دیگری پیدا می کند یعنی فضای مهربانانه، ظالمانه، حسادت آمیز در آن دخالت دارد. 

♻️ دقت شود👈  اگر وارد تعریف مزاج شناسی در حوزه طب سنتی شوید فقط برآیند اثر مجموعه عناصر مادی را دخالتمند می شمارد نه معنویات را، لکن در حوزه طب اسلامی مجموعه افعال معنوی در آن دخالت مستقیم دارد و می گوید حتی در فیزیک اشیاء تغییر پدید می آورد.

🔹 این بحث با توجه به آزمایش محقق ژاپنی روی آب به نام شهادت آب اثبات کرده که نقش معنویات می تواند فیزیک اشیا را تغییر دهد بابی را باز کرده که محققین روی عناصر دیگری کار کنند . 

اگر بخواهیم مزاج شناسی را باز کنیم بایستی زیر ساخت نظام خلقت را بشناسیم .

     🔴بنابر اعتراف مجموعه حکما، فلاسفه، عرفا، طبیبان، انسان جهان و جهان انسان است. 

اگر بخواهیم انسان کامل را بشناسیم بایستی جهان را کامل بشناسیم هر چقدر فهم ما از جهان خلقت کاملتر باشد انسان را بهتر شناخته ایم از این جهت لاجرم برای شناخت انسان باید جهان را بشناسیم چون انسان تبلور کل خلقت است. 

🔹👈عصاره کل نظام خلقت می شود انسان.

 چون طبیب ارتباط مستقیم با تن و روان انسان دارد مجبور است بیشترین اطلاعات را از جهان به عنوان بستر خلقت انسان داشته باشد هر چقدر طبیب اطلاعاتش بیشتر باشد توانایی و تسلط او برای درک معضلات انسانی بیشتر می شود پس سریعتر می تواند مشکلاتش را حل کند. 

♻️عناصر یا ارکان

🔹برای فهم این مطلب بحثی به عنوان ارکان نظام خلقت مطرح کردند می گویند نظام خلقت دارای چهار رکن مادیست، چهار پایه و چهار ستون و برآیند چهار عنصر است.

 کلمه عنصر در طب سنتی با عنصر در مقوله علمی متفاوت است.

 در طب اسلامی و سنتی شیء دارای سنخیت واحد را عنصر می گویند و در علم شی دارای خاصیت غیر قابل تجزیه بودن را عنصر می گویند.

🔹    نحوه ی چینش این عناصر مهم است. برخی از حکما چینش آنها را از پایین به بالا و برخی از بالا به پایین بحث می کنند.

 از پایین به بالا از زمین شروع می کنند بعد آب و بعد هوا و بعد خورشید.

 به این دلیل می گویند چون زمین محور مجموعه ی گردونه ها و سیارات است اول روی زمین باید بحث شود ولی وقتی در اجرا می آیند از بالا به پایین بحث کنند اجرایی تر است.

🔴(بسیار مهم)👈  به طور کلی قبل از اینکه این چهار عنصر بحث شود گفته می شود خداوند دو عنصر گرمی و سردی را اول آفرید. 

   👈 سردی و گرمی را با هم در آمیخت و از برآیند اثر اینها گرمی و خشکی ، سردی و خشکی متولد شد و سردی و تری ، گرمی و تری.

 از عناصر گرمی، موجودات عالم بالا را آفرید و از سردیها عالم اَدنی ( زبر) را.

    موجوداتی که گرمی دارند بیشترشان بالاییند و گرمند مثل جن. 

تبلور گرمی و خشکی می شود خورشید، می شود آتش.

 گرمی و تری هوا یا باد ، سردی و تری آب می شود و سردی و خشکی خاک می شود. 

چینش این عناصر به همین ترتیب است و به هم نمی خورد و نمی شود آتش پایین بیاید و خاک بالا برود و یا جای آب و هوا عوض شود. هر کجا آتش را پدید بیاورید به طور طبیعی بالا می رود و گرمی بالا نشین است ولی سردی پایین می آید. 

 🔴   بر اساس این قاعده بایستی معماری ساختمانها سازمان بگیرد الان معماری خانه ها بر اساس این چینش نیست و مجبوریم سردی و گرمی تزریق کنیم ولی وقتی بر اساس این چینش معماری اتفاق بیافتد در گرمترین نقطه ایران در فصل گرما خنک است. 

در فصل گرم قم یک تیمچه دارد گرما بالا می رود چون گرمی که از در می آید از بالا  می رود ولی ساختمان کالیفرنیایی طاقچه را می بندد و پنجره در پایین می گذارد و سرما از بالا وارد می شود در حال طبیعی سرما داخل نمی رود با موتور پمپ هُلش می دهد. 

    در بندرعباس در اوج گرما، چون گنبدی درست کردند و راس گنبد سوراخ باز کردند و در پایین دریچه ورودی دارد که هوا خنک است ولی الان براساس ساختمانی که از جایی الهام گرفته که به آن معماری کالیفرنیایی می گویند.

🔹 حلقه ی معماریها به گونه ای پیوسته طراحی شده که هیچ خانه ای به شکل مستقل از نظام طبیعت بهره مند نیست همه به هم وابسته اند. 

در هر کجایی به تناسب شرایط اقلیمی همان جا خانه بنا می کنند، خانه رو به قبله در نقاط مرکزی، آفتاب در زمستان مورب می تابد گرمای طبیعی می دهد و تابستان که آفتاب نیاز نیست سایه دارد. 

🔹در طب هم می گویند آفتاب از هر پنجره ای وارد خانه شد بیماری از در آن خانه خارج شد. 

    پس این چینشها اهمیت دارد این بخش را باید معماران استفاده کنند و طبیبان هم قابل توجهشان است منتهی طبیبان توجه می دهند به معماران، در این بخش طبیبان توصیه می کنند و معماران انجام می دهند یعنی طب اسلامی و سنتی در تمام زوایای زندگی حضور مستقیم دارد در نحوه ی به کارگیری مواد و مصالح ساختمانی.

 در موقعیت شمالی کشور در جای سرد و مرطوب حق ندارید از گچ استفاده کنید چون گچ سرد است و آنجا رطوبتش بالاست کسی که در خانه گچی زندگی می کند محکوم به رماتیسم است. 

    باید از در و دیوار چوبی استفاده کنند که عایقی برای رطوبت باشد و حتما باید خانه رو به شرق باشد چون شب ، شب پر رطوبتی است رطوبت را انباشت می کند باید خانه رو به جایی باشد که با اولین طلوع خورشید در عمق خانه رطوبت را جمع کند وقتی جمع نشد این است که مجموع کسانی که بالای چهل سال هستند پا پرانتزی هستند و پا دردهای سخت دارند.

🔵  آتش ویژگی دیگرش علاوه بر بالانشینی توان نفوذ در کنه أشیا را دارد به لحاظ لطافتش و به لحاظ قدرتش در عمق ریز دانه های اشیا نفوذ می کند و منعطف می کند می توانیم آتش را در چوب نفوذ دهیم تبدیل به پودر کنیم در آجر نفوذ دهیم و خمیرش، ذوب کنیم و در آهن هم نفوذ دهیم و خمیرش کنیم حتی الماس که سخت است و دانه بندی فشرده دارد با آتش می توانیم منعطفش کنیم. پس آتش با نفوذش در عمق اشیاء می تواند توان تغییر پدید بیاورد. 

   🔹 هر گاه بخواهیم یک چیز را تغییر دهیم و از حالتی به حالت دیگر برگردانیم بایستی آتش یا گرمی به آن اضافه کنیم . 

بلطف خدا در جلسه بعد در خصوص عنصر هوا مطالبی ارائه خواهد گردید.

ومن الله التوفیق